Than hoạt tính là gì?
Than hoạt tính là một dạng của carbon được hoạt hóa dưới nhiệt độ rất cao trong điều kiện yếm khí. Sản phẩm có độ xốp cao, màu đen, cấu tạo có nhiều lỗ nhỏ li ti. Bởi cấu tạo đặc trưng mà loại than này có diện tích bề mặt tiếp xúc lớn, tăng cường phản ứng hóa học.
Than hoạt tính thường được thu từ việc đốt các loại nguyên liệu như gỗ, than đá, than củi, gáo dừa ở nhiệt độ cao từ 600 đến 900 độ C trong điều kiện yếm khí.
Các loại than hoạt tính
Có nhiều loại than hoạt tính nhưng để nhận biết thì có 5 loại chính dạng vật lý phổ biến như sau:
Dạng bột
Than hoạt tính dạng bột là dạng sau khi bị nghiền nát, với kích thước từ 0.2 đến 0.5mm. Dạng bột mịn, thường được ứng dụng trong nguyên liệu làm đẹp như pha chế mỹ phẩm do có tính kháng khuẩn cao, điều chế kem đánh răng,…
Cũng do tính chất dạng bột, dễ bị rửa trôi và không ổn định mà than hoạt tính dạng bột còn được sử dụng dưới dạng hỗ trợ trong hệ thống lọc nước. Xử lý nước phèn công nghiệp hay cho màng lọc RO.
Dạng hạt
Than dạng hạt cứng và ít bị rửa trôi như dạng bột. Kích thước hạt lớn từ 0.2 – 5mm nên được ứng dụng trong hệ thống lọc nước sạch dùng cho sinh hoạt hoặc dùng cho hệ thống xử lý nước thải.
Viên nén
Dạng viên nén có dạng hình trụ hoặc hình khối, có đường kính từ 0.8 đến 5mm. Cứng, xốp và có diện tích bề mặt xốp do đó thường được dùng trong việc lọc khí độc cực hiệu quả. Ngoài ra, đây cũng là dạng than khá phổ biến trên thị trường nên chúng còn được sử dụng trong hệ thống lọc nước.
Dạng ống
Khác với 3 loại than trên, than hoạt tính dạng ống còn ít thấy trong đời sống. Chúng có dạng ống, lớn, có đường kính từ 1 đến 5cm. Được sản xuất với mục đích dùng trong công nghiệp, hệ thống lọc nước công suất lớn.
Than hoạt tính dạng tấm
Than dạng tấm thực chất là dạng bột của than. Dưới sự tác động của khung định hình và miếng mút, tạo thành hình dạng tấm. Có khả năng lọc sạch không khí. Dùng trong mục đích khử mùi, kháng khuẩn,…
Ứng dụng của sản phẩm
Trong y tế
Loại bỏ nhanh các độc tố
Trong trường hợp nuốt phải chất độc hoặc cấp cứu một số trường hợp uống thuốc quá liều. Để làm giảm nguy cơ ngấm thuốc, gây ảnh hưởng cho sức khoẻ, thì than hoạt tính được ứng dụng trong trường hợp này. Nhưng phải sử dụng dưới sự chỉ dẫn của bác sĩ.
Hỗ trợ hệ tiêu hoá khoẻ mạnh
Trong quá trình ăn uống trao đổi chất sẽ khó tránh khỏi hiện tượng dị ứng, gây tổn thương dạ dày. Giảm chức năng miễn dịch, đầy hơi, tiêu chảy và oxi hóa,… Thì than hoạt tính được dùng để giúp cơ thể có hệ tiêu hóa khỏe mạnh hơn. Đào thải các chất độc hại ra khỏi hệ tiêu hóa. Nhưng phải sử dụng dưới sự chỉ dẫn của bác sĩ, không tùy tiện sử dụng than vào cơ thể.v
Tác dụng của than hoạt tính
Giảm hàm lượng Cholesterol
Tuy ít được biết đến nhưng than hoạt tính còn có khả năng làm giảm hàm lượng cholesterol xấu trong máu. Đồng thời có thể làm tăng cholesterol tốt cho cơ thể tới 41% nếu được ứng dụng và sử dụng hợp lý.
Phổ biến nhất chúng ta biết đến là dùng trong lọc khí, khử khuẩn ở khẩu trang y tế, khẩu trang lọc khí, mặt nạ phòng độc chuyên dụng. Trong khẩu trang sẽ có lớp than hoạt tính, khử các khí độc hại trước khi đi từ môi trường vào cơ thể con người.
Ứng dụng trong công nghiệp
Trong xử lý khí thải, khử mùi
Than hoạt tính được sử dụng làm vật liệu xử lý khí thải xí nghiệp và khử mùi hiệu quả trong các khu công nghiệp nhà máy. Hay trong gia đình chúng được dùng trong máy khử mùi nhà bếp, bể lọc nước, máy lọc nước tinh khiết… Đặc biệt một số vật liệu thế hệ mới như lồng máy giặt, tủ lạnh đã áp dụng than hoạt tính để khử mùi nấm mốc cũng như vi khuẩn độc hại.
Ứng dụng trong xử lý nước
Than hoạt tính có tác dụng hấp thụ các chất hữu cơ, chất hóa học và các tạp chất có trong nước. Do đó, loại than dạng viên kích thước trung bình được sử dụng trong lớp thứ 3 của hệ thống lọc nước. Chúng dùng trong các hệ thống lọc nước tinh khiết, nước sinh hoạt phục vụ nhu cầu đời sống hay còn được sử dụng trong hệ thống xử lý nước thải sản xuất.
Ứng dụng bảo vệ môi trường
Sự hấp thụ của than có thể sử dụng trong nhiều trường hợp loại bỏ các chất gây ô nhiễm từ không khí hay nước như: Làm sạch dầu tràn, lọc nước ngầm, lọc nước uống, làm sạch không khí…
Một số tác dụng khác
Than hoạt tính có nhiều công dụng đối với y tế, công nghiệp và ngoài ra chúng còn nhiều công dụng khác như:
Hỗ trợ làm đẹp. Chúng có khả năng làm trắng răng bằng cách loại bỏ mảng bám và vi khuẩn trên răng.
Mặt nạ hoặc các sản phẩm chứa than hoạt tính được sử dụng để trị mụn trứng cá, làm sạch da và giải độc giúp làm sáng da.
Ứng dụng hoá phân tích: Phân tích cũng như thử nghiệm một số loại hóa chất trong phòng thí nghiệm.
